فرمول ساده محاسبه تعداد چراغ توکار؛ برای هر اتاق چند وات نور لازم است؟
یکی از بزرگترین چالش‌ها در زمان خرید روشنایی، نه انتخاب مدل، بلکه انتخاب “تعداد” است. اگر تعداد چراغ‌های توکار کم باشد، خانه دلگیر و تاریک می‌شود؛ و اگر زیاد باشد، قبض برق بالا می‌رود و شدت نور چشم را آزار می‌دهد (خیرگی).
بسیاری از مشتریان با واحد مهندسی فروش آلتون رای تماس می‌گیرند و می‌پرسند: “برای یک اتاق ۱۲ متری چند تا هالوژن ۷ وات بخرم؟”
در این مقاله، ما فرمول‌های پیچیده مهندسی روشنایی را کنار می‌گذاریم و یک روش ساده، کاربردی و سرانگشتی را به شما آموزش می‌دهیم تا خودتان مثل یک مهندس نورپردازی، تعداد دقیق چراغ‌های مورد نیازتان را محاسبه کنید.
یادآوری مهم: قبل از محاسبه تعداد، باید نوع چراغ خود را انتخاب کرده باشید. اگر هنوز نمی‌دانید برای فضای شما نور متمرکز (COB) بهتر است یا نور پخش (SMD)، حتماً ابتدا مقاله مرجع ما یعنی راهنمای جامع تفاوت چراغ توکار COB و SMD را مطالعه کنید.
گام اول: خداحافظی با “وات”، سلام بر “لومن”!
اولین اشتباه رایج، خرید چراغ بر اساس “وات” است. وات فقط نشان می‌دهد چراغ چقدر برق مصرف می‌کند، نه اینکه چقدر نور می‌دهد!
در دنیای LEDهای پیشرفته امروزی، معیار ما لومن (Lumen) است که روی جعبه چراغ با علامت lm نوشته شده است.
-
یک لامپ رشته‌ای ۱۰۰ وات قدیمی: حدود ۱۶۰۰ لومن نور می‌داد.
-
یک چراغ توکار ۱۵ وات باکیفیت آلتون رای: همان ۱۶۰۰ لومن نور را می‌دهد (با مصرف ۸۵٪ کمتر!).
پس سوال درست این است: من برای اتاقم چند “لومن” نور نیاز دارم؟
گام دوم: فرمول طلایی (استاندارد لوکس)
برای اینکه بدانیم یک اتاق چقدر نور لازم دارد، از واحدی به نام لوکس (Lux) استفاده می‌کنیم. لوکس یعنی مقدار لومنی که باید به هر متر مربع از کف اتاق برسد.
فرمول ساده محاسبه:
تعداد لومن کل مورد نیاز = مساحت اتاق (متر مربع) × عدد استاندارد لوکس
جدول استاندارد لوکس برای فضاهای مسکونی (پیشنهاد آلتون رای)
این اعداد بر اساس استانداردهای جهانی و تجربه ما برای ایجاد یک فضای دلنشین در خانه‌های ایرانی است:
| نوع فضا (کاربری) | شدت نور پیشنهادی (لوکس – Lux) | حس و حال فضا |
| اتاق خواب (استراحت) | ۱۵۰ تا ۲۰۰ لوکس | آرامش‌بخش، ملایم |
| اتاق خواب (مطالعه/کار) | ۳۰۰ لوکس | مناسب تمرکز |
| پذیرایی و نشیمن | ۲۰۰ تا ۳۰۰ لوکس | دلباز، مناسب مهمانی |
| آشپزخانه (روی کابینت) | ۴۰۰ تا ۵۰۰ لوکس | پرنور، ایمن برای کار با چاقو |
| سرویس بهداشتی و حمام | ۳۰۰ لوکس | تمیز و شفاف |
| راهرو و ورودی | ۱۰۰ تا ۱۵۰ لوکس | فقط جهت یابی |
گام سوم: مثال کاربردی (محاسبه برای یک اتاق ۱۲ متری)
بیایید با هم حساب کنیم. فرض کنید یک اتاق خواب ۱۲ متری (مثلاً ۳ در ۴ متر) داریم و می‌خواهیم نوری ملایم برای استراحت داشته باشیم (طبق جدول: ۲۰۰ لوکس).
- محاسبه لومن کل:۱۲ (متر مربع) × ۲۰۰ (لوکس) = ۲۴۰۰ لومنشما برای کل این اتاق به ۲۴۰۰ لومن نور نیاز دارید.
- انتخاب چراغ و محاسبه تعداد:حالا به سراغ دسته‌بندی چراغ‌های توکار آلتون رای می‌روید. فرض کنید یک چراغ ۷ وات COB را انتخاب می‌کنید که روی جعبه آن نوشته شده: “شار نوری: ۶۰۰ لومن”.
- تعداد نهایی:۲۴۰۰ (لومن کل) ÷ ۶۰۰ (لومن هر چراغ) = ۴ عدد چراغ
نتیجه: برای این اتاق خواب، شما به ۴ عدد چراغ توکار ۷ وات نیاز دارید که بهتر است در ۴ گوشه سقف با فاصله مناسب از دیوارها نصب شوند.
با توجه به اندازه اتاق چند چراغ توکار LED نیاز دارد؟
نکات حیاتی که فرمول به شما نمی‌گوید!
این فرمول یک راهنمای کلی است. در عمل، باید این فاکتورها را هم در نظر بگیرید:
۱. رنگ دیوارها و کف
اگر دیوارهای شما تیره (طوسی، کاغذ دیواری تیره) یا کفپوش شما پارکت تیره است، نور زیادی جذب می‌شود. در این حالت باید ۲۰ تا ۳۰ درصد به عدد لومن نهایی اضافه کنید.
۲. ارتفاع سقف
استانداردهای بالا برای سقف معمولی (۲.۸ تا ۳ متر) است. اگر سقف شما خیلی بلند است (مثلاً ۴ متر)، به چراغ‌هایی با وات بالاتر و پرتاب نور بیشتر (مدل‌های COB قوی) نیاز دارید و باید تعداد را افزایش دهید.
۳. صداقت در لومن (چرا آلتون رای؟)
متأسفانه بسیاری از برندهای متفرقه بازار، روی جعبه عدد لومن را دروغ می‌نویسند (مثلاً می‌نویسند ۱۰ وات ۱۰۰۰ لومن، اما در واقعیت ۵۰۰ لومن هم نیست!).
چراغ‌های توکار آلتون رای دارای “لومن واقعی” هستند که در آزمایشگاه‌های مجهز تست شده‌اند. وقتی ما می‌گوییم ۶۰۰ لومن، دقیقاً همین مقدار نور را دریافت می‌کنید.
سوالات متداول درباره محاسبه روشنایی (FAQ)
آیا می‌توانم برای پذیرایی فقط از نور مخفی استفاده کنم و چراغ توکار نزنم؟
خیر. نور مخفی (ریسه شلنگی) فقط جنبه دکوراتیو دارد و لومن کافی برای روشن کردن کف اتاق را تأمین نمی‌کند. نور مخفی باید همیشه به عنوان مکمل در کنار چراغ‌های توکار سقفی (SMD یا COB) استفاده شود.
برای آشپزخانه چراغ SMD بهتر است یا COB؟
بهترین حالت، ترکیب هر دو است. برای روشنایی عمومی وسط آشپزخانه از ۱ یا ۲ پنل SMD بزرگ استفاده کنید تا سایه ایجاد نشود. اما دقیقاً بالای کانتر و سینک ظرفشویی، از چراغ‌های COB متمرکز استفاده کنید تا نور کافی برای کار داشته باشید (همانطور که در جدول گفتیم، آشپزخانه به ۵۰۰ لوکس نور نیاز دارد).
فاصله استاندارد نصب چراغ‌های توکار از یکدیگر چقدر است؟
بعد از اینکه تعداد را محاسبه کردید، باید آن‌ها را منظم بچینید. یک قانون تجربی خوب این است که فاصله چراغ‌ها از هم، حدوداً نصف ارتفاع سقف باشد (مثلاً برای سقف ۳ متری، فاصله ۱.۵ متر). همچنین فاصله اولین چراغ از دیوار باید حدود نصف فاصله بین دو چراغ باشد (مثلاً ۷۵ سانتی‌متر).
جمع‌بندی و شروع خرید
حالا که عدد دقیق لومن مورد نیازتان را می‌دانید، دیگر خرید کردن ترسناک نیست. کافیست مساحت اتاق‌هایتان را یادداشت کنید، طبق جدول بالا لومن کل را حساب کنید و سپس به فروشگاه ما بیایید.
در صفحه محصولات آلتون رای، میزان “شار نوری (لومن)” هر چراغ دقیقاً ذکر شده تا بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید.